-->
„Dziedzictwo kulturowe regionu”
Klasa II C LO została wytypowana do wzięcia udziału w szkoleniu: „Dziedzictwo kulturowe regionu”. Zostało zrealizowane w ramach mikroprojektu: „Puszcza dla rowerów-zrównoważona turystyka w transgranicznym regionie Puszczy Białowieskiej.” Projekt współfinansowano z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina INTERREG III A/tacie CBC 1004-2006 oraz ze środków budżetu państwa pod patronatem Euroregionu Puszcza Białowieska. Byliśmy wszyscy tym faktem mile zaskoczeniu, szczególnie, że wycieczka miała na celu ukazanie kultury naszego najbliższego regionu. Poza tym projekt powinien służyć uczuleniu naszej wrażliwości na piękno klimatów podlaskich terenów, o których nie zawsze wiemy tyle, ile powinniśmy!
Grupa młodzieży z dwóch hajnowskich liceów zebrała się o godzinie 9:00, w jednej ze szkolnych sal. Ten niezwykły dzień rozpoczął się około dwugodzinnym wykładem pani etnolog Ewy Moroz-Keczyńskiej u licznymi uzupełnieniami, również w późniejszym etapie wycieczki, prof. Owelianiuka.. W wielkim skupieniu słuchaliśmy bogatej wędrówki przez wieki. Począwszy od definicji kultury, brnąc przez kolejne etapy kształtowania się i przekazywania dziedzictwa kulturowego, skończywszy na sześciominutowym pokazie slajdów, czyli zdjęć, łączących dawne pierwiastki z współczesnymi obrządkami i tradycjami. Wykład ukazał nam synkretyzm dawnej przyrody i adaptacji innych kultur z polskością, ludowością i czasami współczesnymi. Po naprawdę wciągającym wykładzie wyruszyliśmy na oczekiwaną ‘pracę w terenie’. Podzieliliśmy się na trzy, czteroosobowe zespoły, każda grupa wytypowała lidera, po czym swoją spostrzegawczość i uwagę skupiliśmy na wypełnianiu karty z pytaniami.
Naszym pierwszym celem stała się Krynoczka. Jest to miejsce, do którego przybywają rzesze turystów, wierząc w uzdrawiającą moc źródełka. Cerkiewka, otoczona jest potężnymi dębami i ogólnie usytuowana w miejscu ustronnym, czyli bliższym Bogu niż życiu społecznemu. Historia, trwajaca do dziś, rozpoczęła się w roku 1848.
Celami tych obserwacji nie były tylko i wyłącznie świątynie, budynki. Celem było również poznanie miejsc, o których na pewno większość niż połowa Podlasian nie ma zielonego pojęcia. Sami uczniowie, będący w projekcie przyjmowali wszelkie wiadomości jako nowe informacje, jako ciekawostki. W drodze do Orzeszkowa podziwialiśmy piękne widoki leśnych dróg. Patrzyliśmy na te drogi, drzewa, krajobrazy trochę pod innym kątem. Pod kątem wylesionych pól, wziętych pod uprawę, pod kątem zmienionego przez człowieka krajobrazy i wyniszczonego przez różne konflikty i wojny. W zielonych drzewach i trawach widzieliśmy coś naszego i dostrzegaliśmy w tym ziemiach coś cennego i nie koniecznie nie-ciekawego. Dowiedzieliśmy się, że każda wioska była budowana według poszczególnych cech, że przeciętne podwórko wiejskie, drogą tradycji, było budowane według określonych schematów.
W Orzeszkowie podziwialiśmy przepiękna cerkiew Dziewiatowskich, łączącą style rosyjskie, co uwidaczniało się w dwóch rodzajach kopuł. Następnie ocenialiśmy dom strażnika królewskiego i krzyże, poświęcone zabitym powstańcom styczniowym.
Kolejnie Borek, miejscowość, będąca niegdyś skupiskiem barci.
Krzyże, występowały na końcu i na początku wsi. W nich zawarta była ogromna wiara ludu w sprawowanie pieczy nad mieszkańcami, czyli ochrony przed żywiołami i komunizmem! Częstym i widocznym motywem stało się umieszczania żelaznego półokręgu, czy tez sierpa na drewnianym krzyżu wiejskim. Owo zjawisko zaobserwowaliśmy w Dubiczach Osocznych.
Stare Beretowo to mieścina położona na bogatych, żyznych terenach. Niestety cerkiew, która niegdyś się tam znajdowała, po pożarzewsi została przeniesiona do Nowoberezowa. Naszym oczom ukazały się jedynie krzyże, będące pamiątką po świątyni.
Przejeżdżając przez wieś Mochnate dotarliśmy do Starego Kornina. Tutaj zatrzymaliśmy się na nieco dłużej. Przepiękna brązowa cerkiew, zbudowana w stylu bizantyjsko-noworosyjskim stała się obiektem dla krótkiego wykładu pani etnolog i pana profesora. Ciekawostką jest, że dokonał się cud. Dla więźnia, który rzewnie modlił się podczas powstania listopadowego, kajdany same opadły z jego rąk. Ponadto na miejscu wyschnie\ętego źródełka pozostał jedynie kamień.
Pierwszym miejscu obejrzanym w Orli była synagoga z gwieździstą rozetą nad drzwiami. Ożywienie przyniosły opowieści o szeptusze. Większość z nas po raz pierwszy słuchała opowiadań i kirkucie – cmentarzu żydowskim. Został zdewastowany przez samych mieszkańców, którzy rozbierali kamienne nagrobki do własnych celów. Mogliśmy wysłuchać kilku obrzędów żydowskich i podziwiać pozostałość pisma hebrajskiego.
Wracając do domu zahaczyliśmy o Szczyty. Tam cerkiew żyje w zgodzie z naturą. Przed świątynią stoi rzeźba Jana Nepomucena. Znalazła się tam przypadkowo, dzięki sympatii chłopów do sztuki ;).
Przejeżdżając przez Zbucz wysłuchaliśmy krótkiej historii o cmentarzu kurhanowym i cmentarzu płaskim, jeszcze z czasów rzymskich.
Wycieczkę uwieńczyliśmy przyjazdem do Nowoberezowa W tej oto wsi znajdują się aż trzy cerkwie! Odwiedziliśmy jedną z nich. Batiuszka krótko opowiedział nam historię cerkwii, dzwonów i ikon, znajdujących się wewnątrz niej.
Wycieczka zakończyła się wspólnym ogniskiem. Ogrzaliśmy się przepysznym bigosem i soczystymi kiełbaskami. Ostatnie minuty spotkania zleciały nam na wspólnym rozmowach i pożegnaniach.
To niesamowite ile rzeczy można się dowiedzieć o pozornie znajomych miejscach! Niezwykłe jest również wzajemne przenikanie się kultur i tworzenie całości, która trwa porzez tyle dziesiątek lat, a nawet całych wieków! Szkody by było stracic tak drogocenne dziedzictwo kulturowe naszego regionu, tak bogatą historię i tak niesamowitą naturalność terenów! Oby więcej takich projektów i oby na szerszą skalę. Myślę, że wielu z nas pogłębiło swoją wiedze i utworzyło pomysły na zachowanie tegoż regionu w jak najlepszym stanie. Oby kultura trwała. Oby dziedzictwo było dziedziczone. A strasze pokolenie nie zawiodło historii i dziejów.